Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich zostanie ukończone

Budowa Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich wreszcie zostanie ukończona. Umowa w tej sprawie została podpisania w środę, 17 października w Muzeum Wsi Kieleckiej. Wartość całej inwestycji to prawie 19 milionów złotych. Ponad 11 milionów zabezpieczył Samorząd Województwa Świętokrzyskiego.

Michniów. Miejscowość w Górach Świętokrzyskich, w gminie Suchedniów. To tu w czasie dwóch dni, 12 i 13 lipca 1943 roku niemieckie oddziały policyjne zabiły ponad 200 jej mieszkańców: 102 mężczyzn, 54 kobiety i 48 dzieci w wieku od 9 dni do 15 lat. W większości zostali oni spaleni żywcem. Doszczętnie spalona została też cała wieś. Tak ogromną cenę michnowska społeczność zapłaciła za pomoc partyzantom Armii Krajowej.

Lokalna społeczność nie zapomniała ofiarach tej wyjątkowo brutalnej pacyfikacji. Już w 1945 roku w Michniowie stanął krzyż, na którym nieliczni, ocaleni mieszkańcy Michniowa umieścili napis: „Grób zbiorowy szczątek niewinnie wymordowanych i żywcem spalonych przez Niemców w dniach 12 i 13 lipca 1943 roku w Michniowie”. Dołączono imiona, nazwiska i wiek ofiar.

Z biegiem lat Michniów stał się centrum pamięci i symbolem męczeństwa mieszkańców polskich wsi, spacyfikowanych w czasie tragicznych lat II wojny światowej. Powstało Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich, które obecnie jest oddziałem Muzeum Wsi Kieleckiej.

Historia Mauzoleum sięga lat powojennych, kiedy w małej, drewnianej chacie powstała Izba Pamięci, z rzeczami ocalałymi po tragedii. W latach 80-tych XX wieku narodził się pomysł wybudowania obiektu, mówiącego o trudnej historii wsi w okresie 1939-1945. W latach 90-tych ubiegłego wieku odsłonięto rzeźbę „Pieta Michniowska” dłuta Wacława Staweckiego, a następnie otwarto Dom Pamięci Narodowej. Po nawiązaniu współpracy z fundacją, która wcześniej zarządzała obiektem, w 2010 roku Muzeum Wsi Kieleckiej rozpoczęło rozbudowę obiektu. W środę, 17 października została podpisana umowa, która pozwoli sfinalizować rozbudowę Muzeum Martyrologii Wsi Polskich. Parafowali ją: dyrektor Muzeum Wsi Kieleckiej Mariusz Masny oraz Filip Tuszyński, reprezentujący wykonawcę – konsorcjum Erekta Budownictwo Specjalistyczne i Expo Factor.

Jak podkreślał dyrektor Mariusz Masny, dokończenie rozbudowy Mauzoleum stało się realne dzięki determinacji samorządu województwa i możliwości skorzystania z funduszy unijnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

Samorząd Województwa przeznaczył na dofinansowanie tego zadania ponad 7 milionów złotych z POIiŚ, co stanowi 47 procent wartości przedsięwzięcia. Dodatkowo zdecydował o udzieleniu pożyczki na pokrycie podatku VAT. Łącznie więc zabezpiecza ponad 53 procent kosztów inwestycji.

Koncepcję Mauzoleum stworzył znakomity architekt, Mirosław Nizio. Ma na swoim koncie między innymi takie obiekty, jak Muzeum Powstania Warszawskiego, czy Muzeum Historii Żydów Polskich.

Mauzoleum to długi budynek w postaci Domu-Chaty, który został podzielny na segmenty. Na całej długości budynku zostały wykonane przerwy w ścianach – przeszklone przegrody oddzielające od siebie poszczególne części. Nocą, monument ma przypominać zwiedzającym płonące wsie i chaty. Poprzez przegrody zwiedzający będą mieli możliwość wyjścia na zewnątrz, gdzie – po obu stronach budynku zostaną ustawione czterometrowe krzyże, wykonane z nadpalonego drewna.

– Prace budowlane obejmą wykończenie obiektu, wybudowanie ścieżek. Ponadto przygotowane zostanie miejsce na wystawę stałą, poświęconą temu co działo się na wsi w czasie II wojny światowej, codzienności, współpracy z ruchem oporu, a także dziejom mniejszości narodowych zamieszkujących w małych miejscowościach – tak o zakresie prac w Michniowie mówi dyrektor Masny. Dodaje, że placówka dysponuje około 2 tysiącami przedmiotów, pamiątek z czasów okupacji, ale nie wszystkie zostaną zaprezentowane publiczności, bo wystawa ma mieć charakter multimedialny, narracyjny, więc eksponatów w gablotach będzie niewiele.

Odbiór prac zaplanowano na 17 września 2019 roku, natomiast udostępnienie ekspozycji zwiedzającym – na listopad przyszłego roku.

W skład Mauzoleum wchodzą: mogiła pomordowanych mieszkańców Michniowa, Kaplica świętej Małgorzaty, Dom Pamięci Narodowej (pełniący funkcję administracyjną i wystawienniczą), Pieta Michniowska i będący w trakcie prac wykończeniowych budynek Mauzoleum.

To ważne miejsce, które przypomina o trudnej, krwawej, męczeńskiej, ale też bohaterskiej historii mieszkańców świętokrzyskiej ziemi.

Wizualizacja, źródło: martyrologiawsipolskich.pl