Komitet ds. Sztucznej Inteligencji w Erze Cyfrowej

2 grudnia 2020

(Dzisiejsze wystąpienie w PE-Posła do Parlamnetu Europejskiego Adama Jarubasa. Komitet ds. Sztucznej Inteligencji w Erze Cyfrowej)

– Według szacunków Komisji Europejskiej co roku ponad 400 000 osób w UE umiera przedwcześnie z powodu skutków zanieczyszczenia powietrza.

Sztuczna inteligencja wspiera dekarbonizację transportu i efektywność energetyczną. Oznacza to nie tylko redukcje emisji CO2, ale również redukcję SMOG’u, lepszą jakość powietrza wpływającą pozytywnie na zdrowie. Z drugiej strony musimy mieć świadomość, że rozwój SI jest bardzo energochłonny. Strategia UE, zgodnie z Białą Księgą dotyczącą SI, powinna zatem dążyć do wykorzystania przewagi Europy w zakresie energooszczędnych jednostek obliczeniowych i postępów sprawiedliwej transformacji energetycznej w ramach Zielonego Ładu.

W opinii ENVI podkreśla się, że rozwiązania SI mogą także ograniczyć stosowanie pestycydów, nawozów, wspierając rolnictwo precyzyjne 2.0, łącząc efektywną produkcję z wyższymi standardami środowiskowymi i lepszym wykorzystaniem zasobów. Oprócz poprawy bezpieczeństwa żywności przyczyni się to do poprawy zdrowia na obszarach wiejskich.

W opinii ENVI podkreśla się, że sztuczną inteligencję można zastosować w prawie każdej dziedzinie medycyny. Podczas zeszłotygodniowej prezentacji strategii farmaceutycznej dla Europy przez komisarz Stellę Kyriakides podkreślono brak nowych antybiotyków i rosnącą oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe. Sztuczna inteligencja może oferować rozwiązania w badaniach biomedycznych, czego przykładem jest nowy antybiotyk Halicin odkryty przez SI w 2019 roku.

Stanowisko ENVI odnosi się do korzyści i wyzwań związanych ze Sztuczną Inteligencją w wielu obszarach, od wczesnej diagnostyki raka, spersonalizowanych terapii, poprzez edukację medyczną, rewolucję robotycznych protez, telemedycynę po ogólną wydajność i interoperacyjność systemów opieki zdrowotnej, zmniejszanie kosztów i zwiększanie dostępności.

Szczególną uwagę należy zwrócić na potencjał Sztucznej Inteligencji w zakresie zwalczania chorób zakaźnych. Kanadyjski start-up wykorzystujący analizę SI dużych danych, od oficjalnych raportów państwowych po rozmowy w mediach społecznościowych w Internecie, przewidział i ostrzegł o pandemii COVID19 na 9 dni przed WHO.

W opinii ENVI jak i stanowisku PE przyjętym ostatecznie na posiedzeniu plenarnym wzywamy Komisję do wyposażenia Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) w ramy prawne i zasoby, w tym takie narzędzia SI, które pozwolą na zbieranie informacji i ostrzeganie przed zagrożeniem epidemiologicznym, niezależne od zagranicznych podmiotów.

Z satysfakcją zauważam, że niedawny komunikat Komisji w sprawie „Budowania Europejskiej Unii Zdrowia” proponuje takie rozwiązania.

Sztuczna inteligencja w medycynie ma ogromne możliwości zagrażania bezpieczeństwu pacjentów, ich preferencjom, bezpieczeństwu danych i prywatności. Regulacje odnoszące się do tych kwestii będą wymagały przeglądu, w tym unijne ramy prawne dotyczące ochrony danych i prywatności. Unia musi podjąć wszelkie niezbędne kroki, aby zagwarantować, że jej wartości etyczne, wyrażone w dorobku prawnym, będą skutecznie stosować się do wszystkich obszarów SI. Zaproponowana przez Komisję metodologia podejścia opartego na ryzyku, domyślnie uznaje opiekę zdrowotną za sektory SI wysokiego ryzyka i wprowadza wymogi wykraczające poza istniejące obecnie przepisy unijne.

ENVI zdecydowanie poparła Komisję w ustanowieniu wspólnych ram etycznych Unii w zakresie SI. Musimy zapobiegać podwójnym standardom SI w Państwach Członkowskich w zakresie SI opracowywanej w Unii i poza nią. Nie powinniśmy tracić korzyści skali oferowanych przez wspólny rynek UE.

SI potrzebuje danych. Badania zdrowotne czekają na wsparcie analizy danych z wykorzystaniem SI. Jedną z flagowych inicjatyw strategii farmaceutycznej dla Europy, nad którą debatowano podczas zeszłotygodniowej sesji plenarnej, jest „Europejska przestrzeń danych w dziedzinie zdrowia”. Zainicjowana już w 2021 r., do 2025 r. przestrzeń ma umożliwić transgraniczne wykorzystanie informacji w UE.

Jako poseł zaangażowany w prace komisji Parlamentu Europejskiego ds. Walki z rakiem, uważam to za kluczową kwestię. Współpracuję m.in. z Polskim Towarzystwem Onkologicznym i jego Siecią Onkologiczną. Z ich doświadczeń wynika, że ​​rozwiązania IT i analiza sztucznej inteligencji tzw. BIG DATA, czyli ogromnych zbiorów danych, mogą przynieść znaczący postęp w badaniach, ale także w ogólnej optymalizacji i dostępności onkologicznej opieki zdrowotnej. Potrzebne jest dalsze wsparcie, aby rozwijać onkologię opartą na BIG DATA.

Onkologia to wyjątkowy obszar, w którym możliwa jest synergia między misją nowotworową programu badawczego UE Horyzont Europa, programem wspierania zdrowia UE UE dla Zdrowia (EU4Health) i Europejską Unią Zdrowia, przynosząca rewolucję poprzez zastosowanie analizy SI do dużych zbiorów danych w transnarodowej przestrzeni.

Choroby i zdrowie mogą zależeć od kodu DNA, ale zdrowie nie może zależeć od kodu pocztowego – potrzebujemy równych szans w całej UE, ale także między obszarami wysoko i mniej zurbanizowanymi. SI zastosowana w opiece zdrowotnej może w tym pomóc.

I am honoured to represent ENVI as a rapporteur to the committee’s opinion on European AI ethical framework.

The scope of the ENVI opinion explores too many horizontal and sectoral issues for this limited intervention, it is publically available, so please allow me to focus on few points, which in my view might need further AIDA reflection.

Aside from the health sensu stricto, to which I will return in a moment, AI is crucial to environmental protection and food production, impacting health.

According to the European Commission estimation every year, more than 400 000 people in the EU die prematurely due to the consequences of air pollution.

AI offers potential for transport optimization, including public transport, electromobility, battery optimization, smart grids and energy efficiency, renewables. This means not only lower CO2 emissions, but also NOx, PMs, main causes of SMOG, better air quality and health impact. On the other hand we have to be aware that AI development is highly energy consuming and in some Member States this means high emissions. EU strategy, as stated in the AI White Paper, should therefore be pursuing advantage in energy efficient computing units, and progressing Green Deal energy just transition.

ENVI opinion stresses also, that “AI solutions may benefit society in the area of food safety, among others by reducing the use of pesticides, supporting precision farming or more broadly Farming 2.0,” which will allow to join effective production with higher environmental standards and better utilisation of resources. This will not only improve food safety but will contribute to health in rural areas.

ENVI opinion stresses that AI can be applied to almost any field in medicine. During last week plenary presentation of a Pharmaceutical strategy for Europe by Commissioner Stella Kyriakides, lack of new antibiotics and rising AMR Antimicrobial resistance was emphasized. AI can offer solutions in biomedical research as, exemplified by the AI-discovered new antibiotic Halicin in 2019.

Envi position explores benefits and challenges to many areas: cancer early diagnosis, personalised therapies, genomic medicine, medical education, supporting diagnosis, assisting caregivers, revolutionising robotic prostheses, telemedicine. AI can also enhance the overall efficiency and interoperability of the health systems, diminishing costs and increasing accessibility.

A special attention should be put to AI potential for transmissible diseases control. Canadian start-up using AI analyses of bigdata of many different sorts from formal state rapports to Internet social media chatter predicted and warned about the COVID19 pandemic 9 days before the official recognition by the WHO.

ENVI opinion urges the Commission to adequately equip ECDC with the legal framework and resources, including AI tools, for gathering necessary anonymized, real-time, global health data in conjunction with the Member States, independently from foreign partners and organizations.

With satisfaction I must state, that the recent Commission’s communication on “Building a European Health Union” proposes to use EU4Health resources to strengthen ECDC with “a new high performing epidemiological surveillance system at the EU level, using artificial intelligence”.

However promising it may sound in those difficult pandemic times, we have to be aware of the challenges, that are also recognized by ENVI.

AI in medicine has tremendous capacity to threaten patient safety, preferences, data security and privacy; Regulations addressing those, including Union legal framework on data protection and privacy, like General Data Protection Regulation, risk-assessment processes in place for AI-based health solutions in the Single Market, Regulation on Medical Devices or in some cases proper implementation will suffice. The Union must undertake all necessary steps to guarantee that its ethical values, expressed in the acquis, apply effectively to all AI areas. Risk-Based Approach methodology proposed by the Commission recognises healthcare as AI high-risk sectors by default and introduces requirements beyond existing Union rules.

ENVI strongly supported the Commission in establishing a common Union AI ethical framework. Too much Member State approach risk AI internal market fragmentation. We must prevent AI double standards across Member States for AI developed in the Union and beyond. We should not loose economies of scale offered by common EU market.

AI needs data to develop but also AI is necessary to analyse date to supporting medical research or optimize healthcare systems.

With satisfaction I participated in the plenary debate last week with Commissioner Stella Kyriakides when she presented Pharmaceutical Strategy for Europe. One of the flag initiatives of the strategy, to be initiated already in 2021, is the creation of a „European data space in the field of health” By 2025, maintaining the requirements of personal data protection and privacy, the space is to allow the cross-border use of information. Working in European Parliament’s Beating Cancer committee I find it crucial.

I cooperate among others with Polish Oncological Societyand it’s its Oncological Network. Their experience show that IT solutions and BIG DATA Artificial Intelligence analysis can bring substantial progress in research but also in overall optimization and accessibility of oncological healthcare. However further support is needed to progress oncology based on BIG DATA, development of quality and timeliness monitoring IT tools, prophylaxis like e-screening.

Oncology is a unique area where synergies between Horizon Europe cancer mission, EU4Health and European Health Union, Pharmaceutical Strategy and awaited EU Cancer Plan could bring revolution applying AI to big data in transnational, shared, European data space.

Diseases and health may depend on DNA code but health must not depend on postal code – we need equal opportunities EU wide but also between highly and less urbanized areas. And AI in health can assist with this.

[1] https://ec.europa.eu/environment/air/cleaner_air/

[2] https://ec.europa.eu/health/human-use/strategy_pl

[3] https://diginomica.com/how-canadian-ai-start-bluedot-spotted-coronavirus-anyone-else-had-clue

[4] https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/promoting-our-european-way-life/european-health-union_pl

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52020DC0724&qid=1605690513438

[5] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_2173

https://www.europarl.europa.eu/news/pl/press-room/20201120IPR92134/new-pharmaceutical-strategy-must-guarantee-eu-citizens-equal-access-to-medicines

[6] https://pto.med.pl/